در این مقاله به کایفوز که یک نمونه اختلال از حالت بد بدن (posture) می‌پردازیم. به عوارض، علائم، علل و روش‌های درمان و تاثیر فیزیوتراپی اشاره خواهیم کرد.
Poor posture
وضعیتی است که در ان برخی از عضلات سفت یا کوتاه شده و گروه مقابل طویل و ضعیف شده اند. که اغلب در نتیجه فعالیت های روزمره فرد ایجاد می شود. ممکن است منجر به درد، آسیب یا سایر مشکلات سلامتی شود.
وقتی از پهلو به ستون فقرات نگاه کنید، ستون فقرات مثل خط صاف نیست. قسمت قفسه سینه (توراسیک) ستون فقرات دارای انحنای رو به جلو طبیعی است که “کیفوز” نامیده می شود و دارای دامنه طبیعی (20 تا 50 درجه) است. این انحنای رو به جلو با انحناهای رو به عقب (لوردوز) در ستون فقرات گردنی (گردن) و ستون فقرات کمری (کمر) مطابقت دارد. این ترکیب منحنی جلو و عقب در ستون فقرات به افراد اجازه می دهد تا بتوانند بنشینند و به حالت ایستاده قرار بگیرند.
اگر این انحنای رو به جلو در قسمت فوقانی پشت بیش از 50 درجه شود به ان هایپر کایفوز گفته میشود که البته اصلاح کایفوز یا قوز برای آن رایج‌تر است.
کایفوز(کیفوز) می تواند در هر سنی ایجاد شود و زنان و مردان را درگیر کند. در حالی که این اختلال معمولاً در قسمت فوقانی پشت (ستون فقرات توراسیک) ایجاد می شود، امکان دارد که ستون فقرات گردنی (گردن) یا ستون فقرات کمری (کمر) نیز دچار کایفوز شوند.
عوارض کایفوز
علائم کایفوز ممکن است از خفیف، بدون نیاز به درمان، تا علائم شدید باشد که با جراحی درمان می شوند. بسته به علت اصلی این بیماری، علائم معمول شامل یک یا چند مورد زیر است:
- ظاهری خمیده به جلو، معمولاً هنگامی که بیمار به سمت جلو خم می شود، بیشتر نمایان می شود
- کمر درد خفیف تا شدید
- از دست دادن قد
- دشواری ایستادن به حالت ایستاده، درطول روز بدتر می شود
- خستگی.
- در موارد شدید، علائم دیگری ممکن است ایجاد شود، مانند مشکل در تنفس به دلیل فشرده شدن ریه ها، یا از دست دادن اشتها.
- یکی از مهترین اثرات منفی پاسچر بد روی زیبایی است.
علایم کایفوز
موارد زیر شایعترین علائم کایفوز است. اگر چه هر فردی ممکن است تجربه ی متفاوتی از علایم را داشته باشد. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تفاوت در ارتفاع شانه ها
- سر در مقایسه با بقیه بدن به سمت جلو خم می شود
- هنگام خم شدن به جلو، ارتفاع قسمت پشتی پشت بیش از حد طبیعی ظاهر می شود. (تصویر زیر)
- کمر درد ممکن است وجود داشته باشد، اما بندرت آنقدر قابل توجه است که بتواند بر فعالیت طبیعی تأثیر بگذارد
علت کایفوز
چندین علت شایع برای کایفوز وجود دارد که دانستن علت مهم است زیرا تا حد زیادی علت اصلی کایفوز گزینه های درمانی را تعیین می کند.
کایفوز مربوط به پوکی استخوان:
شایعترین علت کایفوز در بزرگسالان، شکستگی مهره در اثر پوکی استخوان است. این می تواند در مردان و زنان اتفاق بیفتد، اما در زنان بیشتر از مردان است. همانطور که پوکی استخوان استخوان های مهره ای در ستون فقرات را ضعیف می کند ومهره ها مستعد شکستگی میشوند که به طور معمول به شکل گوه رخ می دهد. با خرد شدن قسمت جلوی استخوان، آن قسمت از ستون فقرات به سمت جلو حرکت می کند، در نتیجه یک منحنی بیش از حد کایفوز و حالت خمیده به جلو ایجاد می کند. درمان به طور معمول شامل درمان پوکی استخوان زمینه ای (برای جلوگیری از شکستگی در آینده) و همچنین کاهش درد و احتمالاً ترمیم شکستگی توسط جراحی است.
کایفوز مادرزادی:
این شکل از کایفوز به دلیل بدشکلی ستون فقرات در رحم، معمولاً در نوزادان و کودکان کم سن خود را نشان می دهد. برخلاف سایر اشکال کایفوز، این فرم غالباً به جراحی (در سنین جوانی) نیاز دارد تا ستون فقرات را دوباره مرتب کرده و از پیشرفت تغییر شکل آن جلوگیری کند.
کایفوز دژنراتیو:
این شکل از تغییر شکل در اثر ساییدگی ستون فقرات در طول زمان ایجاد می شود. علت اصلی کایفوز به طور معمول آرتروز ستون فقرات همراه با تحلیل رفتن دیسک ها است. درمان های غیر جراحی، مانند داروهای ضد درد، ورزش و فیزیوتراپی معمولاً درمان های مفیدی برای درد هستند. جراحی معمولا استفاده نمیشود.
کایفوز عصبی عضلانی:
این شکل از تغییر شکل می تواند در کودکان با برخی اختلالات عصبی عضلانی مانند فلج مغزی، اسپینا بیفیدا یا دیستروفی عضلانی رخ دهد. جراحی می تواند گزینه ای برای بهبود کیفیت زندگی باشد
کایفوز تغذیه ای:
این وضعیت به دلیل کمبودهای خاص ویتامین در دوران کودکی مانند کمبود ویتامین D ایجاد می شود.
کایفوز پوسچرال :
این شکل از کایفوز به پاسچر بد بدن نسبت داده می شود. هم درافراد جوان و هم در افراد مسن رخ می دهد، در زنان بیشتر از مردان است و به ندرت باعث درد می شود. ورزش برای تقویت عضلات شکم و اکستانسورهای پشت می تواند به اصلاح کایفوز ناشی از وضعیت بد بدن کمک کرده و و راستای ستون فقرات را اصلاح کند.
بیماری :
تخمین زده می شود که 4 تا 8٪ از جمعیت عمومی ممکن است از کایفوز Scheuermann رنج ببرند. این وضعیت در بزرگسالان به دلیل رشد غیر طبیعی ستون فقرات و دیسک ها رخ می دهد. ممکن است از نظر بالینی در بزرگسالان مشهود باشد و بیشتر در مردان مشاهده می شود. بیماران به طور معمول دارای اسکولیوز خفیف نیز هستند. این بیماری به طور معمول با بریس، ورزش و فیزیوتراپی درمان می شود. ممکن است برای انحناهای دردناکی که بیش از 70 درجه هستند یا پیشرونده هستند، جراحی لازم باشد.
کایفوز آسیب زا:
این می تواند از ترمیم نادرست شکستگی ستون فقرات یا آسیب به رباط های پشتیبانی کننده ستون فقرات رخ دهد.
کایفوز لاتروژنیک:
“یاتروژنیک” به معنی “در نتیجه مداخله پزشکی” است و به کایفوز در حال توسعه به عنوان عارضه درمان جراحی ستون فقرات اشاره دارد. کایفوز بعد از لامینکتومی رایج ترین نوع کایفوز یاتروژنیک است .
چه عواملی می تواند باعث کایفوز پوسچرال شود؟
حالت های اشتباه ایستادن و حالت نشسته برای مدت طولانی باعث فشار اضافی بر روی مفاصل و ساختارهای بافت نرم پشت، گردن و شانه ها می شود. ساختارهایی که معمولاً تحت تأثیر قرار می گیرند شامل عضلات، رباط ها و تاندون ها است. این حالت ها در کارمندان اداری و افرادی که شغل آنها شامل رانندگی و نشستن طولانی مدت است، معمول است. کایفوز پوسچرال در ورزشکارانی که مجبورند این حالت ها را برای مدت طولانی مانند دوچرخه سواران، و بازیکنان هاکی حفظ کنند نیز شایع است.
در صورت ابتلا به کایفوز پوسچرال چه کاری باید انجام دهم؟
فیزیوتراپی می تواند وضعیت بد بدن را با موفقیت اصلاح کند و بنابراین علائم شما را به حداقل می رساند و به شما کمک می کند تا به یک سبک زندگی فعال طبیعی برگردید. شما باید از فعالیت هایی که وضعیت بد بدن را تشویق می کنند خودداری کنید و یادتان باشد که به طور فعال وضعیت بدن خود را اصلاح کنید. مهم این است که برای مدت زمان طولانی نشستن یا ایستادن، به طور منظم جابه جا تا به تحرک ستون فقرات کمک کند.
آیا کایفوز پوسچرال می تواند اثرات طولانی مدت داشته باشد؟
هرچه بیشتر علائم کیفوز را نادیده بگیرید، مدت زمان بیشتری برای دستیابی به پاسچر درست لازم است. اگر علائم بسیار شدید شود، ممکن است فشار زیادی بر روی اعصاب مجاور ایجاد شود که باعث ایجاد علائم عصبی مانند سوزن سوزن، بی حسی و ضعف در برخی از گروه های عضلانی شود. فیزیوتراپی می تواند به رفع همه این علائم کمک کند.
تشخیص
پزشک با معاینه فیزیکی و آزمایشات تشخیصی، کایفوز را تشخیص می دهد. اگر بیمار کودک باشد، پزشک سابقه کامل قبل از تولد و تولد وی را بدست می آورد و از وی می پرسد آیا سایر اعضای خانواده مبتلا به کایفوز هستند.
یک معاینه فیزیکی جامع از اهمیت بالایی برخوردار است. اغلب از رادیوگرافی، از جمله اشعه ایکس اسکولیوز جانبی برای تجسم کامل ستون فقرات گردنی، توراسیک و کمر در یک طرح ساژیتال استفاده می شود. با استفاده از تصویربرداری اشعه ایکس، متخصصان قادر به اندازه گیری و بزرگ شدن غیرطبیعی کایفوز هستند. آنها همچنین قادر به تجسم هر یک از مهره های بدن برای ارزیابی گوه های غیر طبیعی هستند که در کایفوز Scheurmann دیده می شود.
اگر تصویربرداری پیشرفته تری به طور معمول انجام شود، این شامل یک MRI برای ارزیابی دیسک ها و اعصاب ستون فقرات است.
فیزیوتراپی
درمان فیزیوتراپی به علائم فردی و درجه انحنا بستگی دارد.در اکثر افراد مبتلا به کایفوز، فیزیوتراپی با تقویت عضلات پشتیبانی کننده ستون فقرات به اصلاح وضعیت بد بدن کمک می‌کند. در موارد شدیدتر یا وقتی که کایفوز به سرعت بدتر می شود، ممکن است لازم باشد که از بریس استفاده شود تا از انحنای بیشتر جلوگیری کند یا جراحی ستون فقرات انجام شود.در این موارد ، فیزیوتراپی بدنبال انجام عمل شما برای سهولت بهبودی و تسریع بهبودی شما درگیر خواهد شد.
فیزیوتراپی متناسب با شرایط شما انجام خواهد شد اما به طور کلی شامل موارد زیر است:
- اصلاح تصویر بدنی(body image)
- تمرینات دامنه حرکتی برای ستون فقرات، گردن و شانه ها برای رفع سفتی.
- کشش پسیو برای افزایش دامنه و کاهش تنش.
- درمانهای دستی شامل manipulation& mobilisation
- ماساژ بافت نرم
- تمرینات تقویتی برای عضلات شکم و عضلات اکستانسور پشتی برای تثبیت ستون فقرات و به حداکثر رساندن عملکرد.
- اموزش تمرینات تنفسی مانند دیافراگم برای کاهش سفتی در دنده ها
- ارزیابی ارگونومیک
درک این نکته مهم است که اصلاح کایفوز به زمان نیاز دارد و فیزیوتراپی برای بهترین نتیجه، حیاتی است.
تصاویر زیر نمونه ای از تمریناتی است که برای اصلاح کایفوز تجویز میشوند.
